Tôi gặp bác Hồ Tấn Đãi- Chi hội trưởng Chi hội Khuyến học khu phố 3 vào một buổi chiều tháng 5, khi cả nước đang hướng tới chào mừng 125 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh- vị Cha già kính yêu của dân tộc. Người không chỉ dẫn dắt Đảng và nhân dân ta đi đến hòa bình, độc lập, thống nhất đất nước, mà còn để lại một kho tàng đồ sộ những tấm gương đạo đức sáng ngời. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đã trở thành kim chỉ nam cho mỗi một người dân Việt Nam rèn luyện đạọ đức, hoàn thiện bản thân. Và bác Đãi, người trong suốt bao nhiêu năm qua đã cống hiến không mệt mỏi cho sự phát triển của địa phương mình, khiến tôi kính phục hơn cả về việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh suốt cuộc đời.

Bắt đầu tham gia vào Ban điều hành Tổ dân phố từ năm 1977, về sau làm Phó ban điều hành khu phố, Trưởng ban Mặt trận khu phố từ năm 2000 và Phó ban vận động khu dân cư, đến nay bác Đãi đã có 38 năm cống hiến miệt mài cho địa phương mình sinh sống. Làm vai trò cầu nối giữa chính quyền và Nhân dân, người cán bộ dân phố từ thuở ban đầu vẫn còn nhiều bỡ ngỡ. Tuy nhiên, nhờ tình thương mến của bà con trong khu phố, nhờ sự nhiệt tình, vui thích trong công việc, khó khăn nào cũng vượt qua, dần dần còn có nhiều sáng kiến để công việc được nhanh hơn, tốt hơn. Bác Đãi không chia sẻ nhiều với tôi về những khó khăn của mình trong suốt quá trình công tác, bởi vì với bác, khó khăn nào cũng không làm vơi bớt đi sự hết mình của bác trong công việc, và bác luôn tìm thấy niềm vui khi giúp đỡ được mọi người, nên rồi cũng từng bước từng bước đi qua hết từ khó khăn này đến khó khăn khác, hoàn thành xuất sắc công việc của mình.

Một trong những điều mà bác Đãi tâm đắc nhất và học tập được từ tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh chính là học tập suốt đời. Bác chia sẻ: “Không ai lớn lên là đã giỏi hết mà phải học, học thì có nhiều cách, và phải học suốt đời. Lấy tự học làm cốt, học ở thầy, ở bạn, ở công việc của mình hoặc học ở ngoài đời. Nếu mà học đc thì sẽ giúp cho mình rất nhiều, vì nếu một ngày không tiếp xúc, không học thì bản thân sẽ bị lạc hậu, tụt lại phía sau mọi người. Có thể nói là những cái gì mới với ngày nay nhưng sẽ cũ trong ngày mai, nếu ko cập nhật thì sẽ ko theo kịp đà tiến hóa”. Chính vì vậy, bác không chỉ tự tìm hiểu, tự học để nâng cao tri thức cho bản thân mình, mà còn muốn truyền sự ham học hỏi, hiếu học sang những người xung quanh, nhất là các em học sinh, những mầm non tương lai của đất nước. Bằng công việc của mình là Chi hội trưởng Chi hội Khuyến học, bác đã có những đóng góp vào công việc khuyến học, khuyến tài của khu phố. Nói về công việc của mình, bác Đãi cho biết: “Hội khuyến học sẽ chăm lo học bổng cho các học sinh giỏi nhưng thuộc diện gia đình khó khăn, để các em đó không phải bỏ dỡ việc học giữa chừng. Hằng năm khu phố có từ 5 đến 8 suất, bình quân mỗi suất từ bảy trăm đến một triệu đồng. Ngoài ra còn khen thưởng những em học sinh giỏi những quyển vở trắng, một năm khu phố 3 được khoảng hơn 100 em, hoặc những em đạt giải cấp quận, cấp thành phố thì mình sẽ khen thưởng thêm bằng tiền để các em có thêm động lực học tốt”. Trong thời gian đầu mới tiếp nhận Chi hội Khuyến học, số tiền trong quỹ cũng không còn nhiều, bác Đãi phải đi vận động những nguồn kinh phí từ mạnh thường quân, “việc vận động tài trợ luôn là công việc khó khăn, nếu như không thật tâm, kiên trì, có sự chuẩn bị tốt thì sẽ thất bại. Ví dụ như có 4, 5 vị mạnh thường quân có thể giúp mình, nhưng mình phải tới giờ nào và tới thì trình bày những gì, nói làm sao cho người ta thấy việc của mình là hay, là tốt, để người ta giúp đỡ cho công việc khuyến học của khu phố. Vì nếu không có kinh phí thì thật sự rất khó để khen thưởng, để trao học bổng”. Tuy khó khăn là như vậy, nhưng bằng cái tâm, sự nhiệt tình và công việc ý nghĩa của bác làm cho các vị mạnh thường quân, người dân trong khu phố tin tưởng, đóng góp bằng nhiều hình thức, với bất kỳ ai đóng góp, dù nhiều hay ít, bác Đãi đều trân trong cảm ơn, ghi lại vào sổ sách rõ ràng. Nhờ vậy mà từ khi nhận nhiệm vụ từ năm 2007 đến nay, Chi hội Khuyến học của bác luôn có sự ủng hộ của mọi người trong khu phố, duy trì sự hoạt động ổn định, góp phần vào công việc khuyến học, khuyến tài cho thành phố. Nói về sự đóng góp của mình, bác lại khiêm tốn cho rằng không có gì là quá lớn lao, bởi vì theo bác việc khuyến học là nền tảng cốt lõi để làm bước tiến nâng cao dân trí, giúp những em học sinh trong gia đình kinh tế không được thuận lợi lắm điều kiện yên tâm học tốt. Trình độ văn hóa được nâng cao, trưởng thành có chuyên môn, việc làm tốt, cuộc sống được nâng cao cũng sẽ kéo theo sự phát triển của xã hội. Do đó việc khuyến học, khuyến tài là nghĩa cử, là công việc rất có ý nghĩa. Chính vì thế, bác Đãi đã gắn bó với công việc này với mong muốn những em học sinh giỏi trong khu phố, tới một ngày nào đó sẽ noi gương mình làm công việc hữu ích như thế cho địa phương. Bác không chỉ đang ra sức mình cống hiến trong hôm nay, mà còn nhiệt tâm vun xới để có những thành quả tốt đẹp trong ngày mai.

Bao nhiêu năm gắn bó với công việc bằng cái tâm trong sáng không vụ lợi, bằng việc giúp đỡ người khác bằng niềm vui, cống hiến hết mình cho địa phương, cho người dân khu phố; bác Đãi không chỉ ngày càng làm đẹp thêm nhân cách của mình mà còn truyền đi sự nhiệt tâm của mình đến với mọi người, trước hết là những thành viên trong gia đình bác. Cô Nguyệt, vợ bác Đãi là thành viên Hội chữ thập đỏ khu phố, có một bề dày đóng góp năng nổ cho hội chữ thập đỏ và dân số khu phố, được nhiều bằng khen, giấy khen các cấp. Nhưng với cô, việc làm của mình là vì niềm vui, vì giúp đỡ được cho mọi người, và sự thương mến, yêu quý của người dân khu phố mới là điều quý giá hơn cả, chứ làm việc không phải vì lợi ích hay chỉ để được khen thưởng. Hai bác có năm người con, ai cũng nên người, thành đạt, miệt mài góp sức mình trong sự nghiệp phát triển đất nước. Có lẽ việc làm ý nghĩa của hai bác luôn là tấm gương để các con của mình học tập và noi theo.

Ở tuổi sáu mươi chín, nhưng bác Đãi vẫn còn rất khỏe và vẫn miệt mài với công việc của mình, bởi vì với bác, còn sức khỏe là còn làm, còn cống hiến. Là một võ sư Vovinam, bác luôn thấm nhuần tinh thần võ đạo “sống cho mình, sống là phải nhiệt tâm, đủ bản lĩnh, sức mạnh và phải sống cho người khác, để cho người khác sống”, đó cũng chính là câu nói tóm tắt đầy đủ nhất về sứ vụ làm người của bác Đãi trong nhiều năm qua. Điều đáng quý nhất ở bác chính là bác không chỉ sống đẹp, mà còn đem tinh thần của mình truyền đi xung quanh, để cho ngày càng nhiều người như bác, ngày càng nhiều những công dân tốt giúp ích cho đời. Cho đến tận hôm nay, sau gần 40 năm đem toàn bộ tình cảm, sức lực của mình vào sự phát triển của địa phương, bác vẫn sống một cách vô cùng ý nghĩa, vẫn ngày ngày mang niềm vui đến cho mình và cho mọi người, vẫn ngày ngày “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình” (Tố Hữu)

Cuộc sống vốn dĩ muôn hình vạn trạng và thường để thích nghi với nó người ta dễ đánh mất bản thân. Tôi đã gặp rất nhiều người như thế và từng nghĩ nếu muốn sống mà vươn lên cao thì buộc phải giả dối một chút, bề ngoài một chút. Suy nghĩ đó thật sự chỉ thay đổi đến khi tôi gặp chị Nguyễn Thị Tuyết Vân- trưởng ban công tác mặt trận khu phố 2 phường Cầu Kho. Cuộc gặp chẳng lâu nhưng đủ để tôi cảm nhận sức hút từ sự thẳng thắn và tấm lòng vàng mà chị dành cho cuộc sống này.

Lúc sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Những gương người tốt, làm việc tốt muôn hình muôn vẻ là vật liệu quý để các chú xây dựng con người. Lấy gương tốt trong quần chúng nhân dân và cán bộ, đảng viên để giáo dục lẫn nhau là một phương pháp lấy quần chúng giáo dục quần chúng rất sinh động và có sức thuyết phục rất lớn. Đó cũng là cách thực hành đường lối quần chúng trong công tác giáo dục”. Người còn căn dặn thêm: “Lấy gương người tốt, việc tốt có thật trong nhân dân và cán bộ, đảng viên ta mà giáo dục lẫn nhau, đó chính là một cách tuyên truyền, giáo dục Chủ nghĩa Mác-Lê nin thiết thực nhất”.

Thật vậy, những hành động thực tế tốt đẹp, mang lại ích lợi cho nhân dân mạnh hơn cả trăm ngàn lời nói hoa mĩ. Chị Vân hiểu và luôn cố gắng để thực hiện những điều Bác dạy một cách xác thực nhất.

Chị út Vân sinh ra trong một gia đình có 6 người anh em, nối nghiệp cha vẽ và in lụa. Niềm hạnh phúc riêng mình chị dựng xây là cha mẹ già, cả cuộc đời chăm sóc cho họ. Giờ đây khi cha mẹ già khuất bóng, niềm vui với em cháu lại giúp chị vui tươi mỗi ngày. Chị bảo: “Nhà này thương nhất là dâu rể yêu thương nhau lắm, ai cũng sợ chị buồn, ai cũng sẵn sàng chăm sóc chị. Mình thương cháu thì nó thương mình”. Hầu hết thời gian ban ngày chị dành cho công tác xã hội, gắng đem lại niềm hạnh phúc cho mọi người xung quanh.

Kể về công tác của mình, chị không thể dứt ra được với niềm đam mê bất tận. Nào là chăm lo người nghèo ở địa phương, trưởng ban mặt trận, cộng tác viên dân số, tổ tự quản giảm nghèo, hòa giải viên,… Nghe liệt kê thế tôi cũng thấy số lượng công việc như một quả núi chồng chất lên đôi vai người phụ nữ nhỏ bé này, buộc miệng hỏi: “Chắc mệt lắm chị nhỉ?”. Chị cười hiền bảo: “Mệt nhưng mà vui lắm. Người ta tin tưởng thì người ta mới đến mình, người ta mới cần mình. Yêu thích thì vẫn làm, làm một cách tự nguyện. Hạnh phúc của người ta là hạnh phúc của bản thân mình.”

Những ngày đầu tham gia công tác, khó khăn chồng khó khăn, không dễ để quyên góp cho người nghèo, học sinh khó khăn. Mạnh thường quân thì nhiều nhưng họ thường không quá tin tưởng vào các cuộc quyên góp, cần thì họ đến thẳng người cần giúp. Nhưng bằng sự thẳng thắn, sử dụng tiền đúng người đúng việc, chứng minh tài trợ luôn đúng đến tay người cần thiết chị Vân nay đã tạo được một uy tín vững chắc để nhân rộng các mô hình giúp đỡ người dân địa phương. Cách làm của chị Vân là không để tiền tồn, khoản nào dứt điểm khoản ấy. Để cho những mạnh thường quân thấy đóng góp của mình đã có hiệu quả ngay. Khi nào cần dễ quyên góp, tấm lòng tốt trong xã hội này còn rất nhiều. Đó mới là nguồn quỹ dồi dào cho hoạt động thiện nguyện chứ không phải để dư mỗi năm mỗi ít, để dồn lại thì mạnh thường quân họ không thấy việc làm, dễ mất đi lòng tin.

Hàng tháng, 12 hộ nghèo trong khu phố sẽ nhận được 5 kg gạo. Chị luôn cố gắng mua loại gạo ngon để “lỡ họ hết tiền có ăn cơm chan nước mắm, nước tương cũng thấy ngon”. Thấu hiểu đến tận cùng như vậy thì không thể có tấm lòng nào đáng yêu hơn thế. Chẳng phải sự ban ơn cho bất kì ai mà là đặt bản thân vào địa vị của họ. Có những khi người nghèo đến với chị, tặng món quà quê chị chẳng dám nhận, giá trị với mình thì không lớn nhưng với người nghèo đó có thể là cả một gia sản. Nhiều khi chị bảo “thôi coi như mua hộ chị Vân” rồi góp lại tiền cho món quà. Người nghèo họ dễ tủi thân nên mình càng phải nhẹ nhàng, càng phải dành tình thương mà đối đãi.

Công tác tuyên truyền kế hoạch hóa gia đình cũng không hề dễ dàng. Nhiều người dân vẫn tin rằng sinh con có thể giải hạn, họ mê tín để rồi đã nghèo lại càng nghèo hơn nữa. Gặp tình trạng này thì càng phải uyển chuyển trong mọi tình huống, khuyên giải và giáo dục tế nhị. Có những đêm 1 hay 2 giờ sáng, chị Vân lại giật mình thức giấc bởi tiếng kêu cứu của chị em hàng xóm bị chồng bạo hành. Chị lại đến với họ, chân thành khuyên giải để hàn gắn vết rạn gia đình. “Giờ mình rành các thủ tục hành chính lắm, các bệnh viện nào tốt mình cũng biết luôn. Nhờ người dân đó, nhờ nghề dạy nghề, muốn giúp người ta thì mình phải gắng mà học hỏi”. Sự tận tụy đó đã được bà con khu phố ghi nhận để giờ đây khi có việc ai cũng nói: “Đến cô Vân, cô Vân giải quyết có lí có tình”. Đây là phần thưởng đáng giá nhất mà chị Vân nhận về cho riêng mình.

Với các cán bộ công chức trong Ủy ban phường, chị Vân luôn xem họ như những người anh em. Khi có khuyết điểm chị sẵn sàng góp ý phê bình thẳng thắn. Có như vậy mọi người mới nhận ra điểm sai, xã hội sẽ tốt đẹp hơn.

“Làm việc chẳng cần số lượng, chẳng thích thành tích, chỉ cần chất lượng tốt, cần đến thực tế”. Đó chính là phương châm của chị Vân trong mọi công tác mình tham gia. Vâng, cảm ơn chị về cuộc gặp gỡ để tôi biết yêu cuộc sống, yêu những con người vẫn còn đối xử chân tình với nhau xiết bao.

Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang” là tám chữ vàng Bác Hồ dành cho phụ nữ Việt Nam, cứ ngỡ những người phụ ấy chỉ có trong các cuộc kháng chiến, hằng ngày đấu tranh với quân thù giữ lấy nền độc lập, tự do của nước nhà và là hậu phương vững chắc cho tiền tuyến cầm chắc tay súng. Cho đến lúc tôi gặp chị, tôi biết rằng, chị hoàn toàn xứng đáng với tám chữ vàng Bác dành tặng. Quân thù của cô không còn là giặc Mỹ, không còn là quân Pháp mà là ma túy. Ma túy – con đường đường dẫn đến tội lỗi, ma túy – nguyên nhân của sự tan vỡ những mái ấm gia đình, ma túy – cái nghèo, cái bất hạnh ôm lấy. Cô, người phụ nữ mong manh dang tay ôm lấy mọi thứ, mang đến sự bình yên cho khu phố. Cô, người phụ nữ khi đến khu phố 6, phường Cầu Kho, quận 1 khi nhắc đến không có ai là không biết – cô Lê Thị Hà hay còn có cái tên khác Lê Thị Ngà.

Ấn tượng đầu tiên của tôi với cô là sự nghiêm nghị. Tiếp xúc dần với cô, tôi mới cảm nhận được sau sự nghiêm nghị ấy là cả một trái tim rực lửa với niềm tin yêu vào cuộc sống, là nghị lực phi thường vươn lên trên mọi nghịch cảnh, là một trái tim nhân hậu biết yêu thương con người.

Đường đời lắm chông gai

Sinh năm 1958, cô gái của xứ sở hoa hồng – Đà Lạt mộng mơ theo ba mẹ đến Sài Gòn lập nghiệp. Sau đó, lập gia đình với một anh chàng công nhân hiền lành, tưởng đâu niềm vui trọn vẹn với cô gái trẻ khi họ có hai cô con gái xinh xắn, ngoan ngoãn: Mỹ Phượng và Diễm Hằng. Chẳng may chồng cô bị tai biến mạch máu não khi mà Mỹ Phượng vừa tròn 3 tuổi, còn Diễm Hằng chỉ mới 3 tháng tuổi. Bao nhiêu tiền dành dụm được cô đều cố gắng chạy chữa cho chồng nhưng hạnh phúc vẫn không mỉm cười, chú ấy bị liệt nửa người nằm liệt giường. Một mình gánh vác cả một gia đình, vừa lo cho chồng, vừa lo cho con thơ dại. Đó thật sự là một cú sốc tinh thần rất lớn, cô muốn gục ngã vì nỗi đau quá lớn ập đến với người vợ trẻ nhưng vì thương hai con nhỏ dại nên tự nhủ lòng phải cố gắng vượt lên. Cô làm đủ nghề để lo cho chồng, cho con từ bán rau hành ở chợ kiếm dăm ba đồng lời đến giúp việc cho các gia đình đến giữ xe, miễn đó là những đồng tiền chân chính. Ngày mới bắt đầu từ lúc mặt trời chưa lên và kết thúc lúc mọi người đã chìm sâu vào giấc ngủ. Một ngày bắt đầu từ 4h sáng và kết thúc lúc 12h khuya. Thế nhưng kinh tế gia đình vẫn khánh kiệt, chạy vạy khắp nơi vay mượn vẫn không đủ tiền chạy chữa cho chồng, đến cả chiếc nhẫn cưới cũng đành đem bán mua sữa cho con và số nợ ấy đến nay vẫn chưa trả hết. Nhưng một lần nữa hạnh phúc không mỉm cười khi chồng cô không thể vượt qua bệnh tật và bỏ mẹ con năm 2007. Hiện nay, ba mẹ con vẫn ở trong căn nhà thuê trong một con hẻm nhỏ trong khu phố 6.

Vượt lên trên nghịch cảnh

Ngỡ như cuộc sống chỉ có tất bật lo chuyện cơm áo gạo tiền nhưng cô luôn năng nổ trong các hoạt động xã hội của khu phố, của phường, dù đó chỉ là những công tác tình nguyện, không mang lại những giá trị vật chất cho cô…

Bà mẹ của những đứa trẻ

Khu phố 6, phường Cầu Kho là một trong những điểm nóng về tệ nạn xã hội, mua bán ma túy thời bấy giờ. Trong khu phố, người nghiện ngập, kẻ đi tù vì tàng trữ mua bán trái phép ma túy, người chết vì HIV… Để lại đằng sau đó là những đứa con thơ dại không nơi nương tựa, là những đứa bé lang thang đầu đường xó chợ không ai quan tâm chăm sóc. Các em tự làm đủ nghề để nuôi sống bản thân. Niềm vui của các em lúc bấy giờ là giở đủ trò để quậy phá, từ bấm chuông cửa đến đập bễ chậu bông những hộ gia đình trong khu phố đến cả lên cầu Nguyễn Văn Cừ bắn nước xuống người đi đường và nhiều trò nghịch dại khác.

Nhìn thấy cảnh đó, cô xót cho tuổi thơ các em bị cướp mất bởi ma túy, bởi những người đã sinh ra chúng, cô thương như thương hai cô con gái mình. Đó là trái tim của người mẹ, là mẹ của hai con gái cô và là mẹ của những đứa trẻ bụi đời ấy. Cô trải lòng “Mỗi đứa trẻ đều là những viên ngọc chỉ tại cha mẹ bọn nhỏ không biết rèn giũa mà thôi. Không có đứa trẻ nào xấu, chỉ có những đứa trẻ chưa được dạy dỗ đến nơi đến chốn. Bác Hồ nói trẻ em là những thế hệ tương lai của đất nước mà. Phải nhặt lên và dạy dỗ bọn chúng, giúp chúng trở thành người tốt, người có ích cho xã hội.” Tổ bảo vệ Kim Đồng của cô ra đời như vậy, tổ ra đời bởi trái tim nhân hậu của một người mẹ, người luôn lấy lời dạy của Bác Hồ làm kim chỉ nam cho hành động của mình. Ban đầu số lượng chỉ đếm trên đầu ngón tay, hiện tại số lượng lớp học lên tới 41 em, sinh hoạt tại văn phòng chốt dân phòng khu phố 6.

Từ ngày ấy, từ những đứa trẻ quậy phá, lang thang đầu đường xó chợ, trộm cắp, nghiện ngập được cô dạy chữ, dạy cách làm người, văn phòng nhỏ của khu phố rộn rã tiếng nói cười của các em mỗi khi màn đêm buông xuống. Đứa nhỏ thì tập viết, tô màu, hát múa, đứa lớn thì học chữ, học anh văn. Từ những đứa trẻ hư hỏng cô dạy và giúp các em thực hiện năm điều Bác Hồ dạy. Cô chia sẻ, tổ bảo vệ Kim Đồng luôn thực hiện theo năm điều Bác Hồ dạy, một lần nhặt được của rơi các em đem trả cho người đánh rơi là các em rất dũng cảm, dũng cảm từ bỏ lợi ích vật chất để hướng tới những điều cao cả hơn. Các em cũng đã rất trung thực, thật thà. Năm điều Bác Hồ dạy đi vào đời sống hằng ngày của các em một cách tự nhiên nhất và giúp các em sống đẹp hơn mỗi ngày.

Học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại cũng là điều được cô nhắc suốt trong buổi trò chuyện “Dù là trẻ nhỏ hay người lớn chỉ cần thực hiện được năm điều Bác Hồ dạy thì cuộc sống sẽ tốt đẹp biết bao khi con người sống biết yêu thương con người, khi con người biết nhường nhịn lẫn nhau”.

Để động viên tinh thần học tập của các em, cuối kì cô tổ chức khen thưởng cho những em có thành tích tốt và vận động xin học bổng giúp đỡ các em được đến trường. Ngoài ra để nâng cao tinh thần thi đua, cô chủ động tìm các cuộc thi trong thành phố để tổ tham gia dự thi. Trong cuộc thi Nhật kí đọc sách năm 2012 do Ủy ban nhân dân quận 1 tổ chức, tổ bảo vệ Kim Đồng giành đến 5 giải (trong đó có ba giải nhất và hai giải nhì). Sau đó tổ còn giành được cả giải vô địch trong cuộc thi viết cảm nhận về Bác Hồ. Đó là phần thưởng xứng đáng các bạn dành tặng mẹ Hà sau những ngày vất vả. Với cô, đó là niềm vui và niềm hạnh phúc lớn lao.

Người bảo vệ bình yên cho khu phố

Năm 2005, tình hình tệ nạn ma túy có những chuyển biến phức tạp, Ủy ban nhân dân phường Cầu Kho quyết định thành lập tổ Cán sự xã hội giúp đỡ, quản lí người sau cai tái hòa nhập cộng đồng và đẩy lùi tệ nạn xã hội. Trong vai trò là cán sự xã hội, cô đem tấm lòng của mình quan tâm những người đang cai nghiện, những người hồi gia. Giúp đỡ họ có công ăn việc làm, tâm sự an ủi cùng họ vượt qua những mặc cảm tự ti tái hóa nhập cộng đồng.

Muốn làm được những điều này cô phải hiểu rõ tâm tư tình cảm của từng đối tượng mà cô đang tiếp xúc. Cô là người bạn để gửi gắm những nỗi niềm tâm sự được giấu kín sâu nơi đáy lòng: có bạn sợ người yêu biết mình đã từng nghiện ngập, có bạn sợ gia đình người yêu không chấp nhận khi biết được quá khứ của mình và cô Lê Thị Hà lại là “quân sư tình yêu”. Có những cuộc điện thoại dù là 2 giờ sáng cô vẫn vui vẻ chia sẻ và sẵn sàng đến với các bạn nếu các bạn cần. Cô bộc bạch “Đã hứa là phải làm, cô hứa chỉ cần các bạn cần cô, cô sẽ có mặt đúng lúc. Nói là phải đi đôi với làm, nếu nói mà không làm sẽ làm mất uy tín và các bạn chẳng tin cô nữa đâu.”

Nắm bắt rõ tâm lý từng đối tượng như vậy nên từ tổ cán sự xã hội, năm 2009 cô được phân công sang Tổ bảo vệ khu phố và hiện nay là Phó ban bảo vệ khu phố phường Cầu Kho. Hàng trăm con hẻm của phường Cầu Kho những năm qua đều in hằn viết chân của cô, dù đó là những ca trực đến 2 giờ sáng để bảo vệ bình yên cho khu phố. Cô – người phụ nữ gan trường dám nói dám làm, dám đấu tranh với từng loại tội phạm. Cô, len lỏi vào từng ngóc ngách, chỉ điểm cho công an những vụ buôn bán ma túy. Cô, hiểu rõ từng nhà trong khu phố. Cô, bị nhiều lời dè bỉu, chê bai vì thân phận phụ nữ lại đi dấn thân vào công việc của đàn ông, người ta không tin cô sẽ làm được. Cũng có những lời khuyên chân thành không nên làm những công việc nguy hiểm đó. Nhưng bằng sự tận tâm cô giúp cho phường Cầu Kho ngày càng “sạch” ma túy và giảm hẳn các tệ nạn xã hội.

Khi được hỏi về những nguy hiểm cô phải vượt qua trong quá trình thực hiện “nhiệm vụ đàn ông” thì cô cười tươi “Mình không nghĩ những chuyện mình đang làm là đang dấn thân vào nguy hiểm. Như Bác Hồ đã nói sống dựa vào dân, sống tốt với dân, sống quanh dân thì có dân lo cho rồi, mình đấu tranh với tội phạm cùng với nhân dân. Lúc mình bắt tội phạm thì chỉ có hai nhưng nhân dân quanh đó có đến mười thì sao phải sợ tội phạm.”

Ngoài hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, cô còn chăm lo đời sống cho anh em đồng nghiệp. Cô tìm thêm việc để anh em kiếm thêm thu nhập lo cho gia đình sau giờ hành chính hay thực hiện chương trình “Nuôi heo đất”. Điều đó làm thắt chặt tình đoàn kết anh em trong đơn vị. Cô xem đồng nghiệp mình như anh em trong nhà, góp ý thẳng thắn với đồng nghiệp để cùng nhau tiến bộ, cùng nhau hoàn thiện mình và phục vụ nhân dân tốt hơn, lấy lợi ích nhân dân đặt lên hàng đầu.

Tài sản vô giá của người mẹ nghèo

Căn phòng nhỏ vẻn vẹn 16m2 của ba mẹ con đang sống không có gì quý giá hơn là kỷ niệm chương, là bằng khen trong nhiều năm qua với những đóng góp thiết thực cho đời sống cộng đồng. Đó là kỉ niệm chương vì sự nghiệp Dân số, Gia đình, Trẻ em năm 2007 của Ủy ban Dân số, Gia đình và Trẻ em. Đó là giấy khen đã có nhiều thành tích trong xây dựng mô hình tự quản, phòng chống tội phạm từ năm 1998 đến năm 2007 của Ủy ban nhân dân quận 1 trao tặng. Đó là Bằng khen có nhiều thành tích đóng góp cho công tác xóa đói giảm nghèo của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh. Cho đến giải thưởng cao quý cho phụ nữ thành phố – giải thưởng Nguyễn Thị Định… Số lượng bằng khen, giấy chứng nhận có đến hàng trăm cái. Đó là những giá trị tinh thần vô giá cho sự công nhận như những đền đáp mà xã hội ưu ái dành cho người phụ nữ xứng đáng.

Nhưng có lẽ tài sản quý giá nhất và đáng tự hào nhất của cô không phải là hàng loạt bằng khen và giấy chứng nhận mà là hai cô con gái ngoan ngoãn. Biết gia đình khó khăn, thương mẹ đêm ngày vất vả, thương cha bệnh tật hai con đã tự lập từ rất sớm. Hằng ngày sau giờ học Phượng và Hằng đều ra chợ phụ mẹ bán rau hành. Đèn học của hai đứa trẻ thơ ngây thời ấy là ánh đèn hắt ra từ bóng đèn đường của khu phố, là ánh đèn hắt ra từ gánh hàng bán vịt lộn bên cạnh. Thế nhưng thành tích học tập của hai con đều rất xuất sắc. Mới hết lớp 4, Phượng đã nhận chứng chỉ loại xuất sắc của trường Anh ngữ quốc tế CEC và là học viên xuất sắc nhất trong khóa học do Hội nghiên cứu dịch thuật thành phố Hồ Chí Minh tổ chức. Phượng hiện nay đã tốt nghiệp trường Đại học Văn Lang chuyên ngành Quản trị kinh doanh và là Bí thư chi đoàn khu phố 6 của phường Cầu Kho, hiện đang theo học văn bằng hai Đại học Luật. Diễm Hằng là sinh viên năm 3 Đại học Công nghệ thành phố Hồ Chí Minh chuyên ngành Anh văn thương mại.

Nói về mẹ của mình, Diễm Hằng tự hào: “Nhiều lúc em thấy ghen tị với các bạn nhỏ vì thấy sao mẹ thương các bạn nhỏ còn hơn mình. Nhưng nghĩ lại, các bạn chịu nhiều bất hạnh quá rồi, lo cho các bạn nhỏ nhưng mẹ cũng chăm lo cho tụi em rất tốt. Rồi cứ mỗi lần, có chuyện gì trong khu phố cô con lại gọi mẹ, thấy thương mẹ nhưng cũng tự hào lắm. Em học hỏi được mẹ em nhiều thứ từ cách sống, cách làm việc của mẹ.”

Trong câu chuyện đời mình, cô cười tươi “Đời người chẳng được bao nhiêu, sống là cho đi chứ không phải nhận lại, hạnh phúc là được nhìn thấy niềm vui của những gì mình mang đến cho mọi người xung quanh.”

Với nụ cười đáng mến cùng phong cách nhanh nhẹn đáng mến, người tổ trưởng khu phố Đàm Văn Viên đã trở thành “người bác sĩ bắt mạch” cho người dân trong suốt ba năm công tác vừa qua. Gặp chú chỉ vỏn vẹn một tiếng nhưng bản thân tôi cũng bị thu hút bởi cách nói chuyện dễ chịu, rất thuyết phục của người doanh nhân trẻ tuổi này. Đó có lẽ là bài học về cách đối nhân xử thế mà không phải ai cũng có vận may gặp được.

Sinh ra tại thành phố Đà Nẵng trong một gia đình đông anh em, quá trình lập nghiệp của chú Viên là một câu chuyện dài. Sau khi tốt nghiệp trung cấp kế toán tài chính, chú Viên vào thành phố Hồ Chí Minh lập nghiệp. Một mình nơi đất khách quê người, chú đã không ngừng nỗ lực để tạo ra những thành quả lao động góp ích cho đời và dần dần coi mảnh đất nơi đây như quê hương của mình, coi những người láng giềng như bà con ruột thịt. Công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại dịch vụ Tiến Viên ra đời như là một món quà của mười năm chăm chỉ làm việc kiếm sống. Giờ đây trong gia đình nhỏ hạnh phúc đầy ắp tiếng cười của hai bé trai chăm ngoan, học giỏi, chú Viên lại tiếp tục trăn trở với những việc lại hữu ích cảm ơn cuộc đời.

“Vui lắm khi người ta có việc gì cũng hỏi đến mình, ra đường gặp ai cũng biết mình, chào mình. Nếu không là tổ trưởng thì làm sao có được điều ấy” – nói về công việc của một người tổ trưởng khu phố đông dân nhất trong phường Cầu Kho, tôi bắt gặp niềm hăng say trong đôi mắt chú. Với từng người, từng hộ gia đình trong khu phố, chú nắm được hoàn cảnh, cá tính của từng người bởi “có như vậy mình mới thuyết phục được họ”. Người tổ trưởng như chiếc cầu nối nhịp giữa các chính sách của Nhà nước và Nhân dân. Chiếc loa tuyên truyền phải khéo léo thì mới làm cho người dân tin tưởng, chấp hành tốt các chính sách của Đảng và Nhà nước. Ngược lại, người tổ trưởng lại đại diện cho người dân phản ánh lại những khó khăn trong cuộc sống với chính quyền. Chiếc cầu không được giữ lại lợi lộc cho riêng mình, mà nó càng phải trung thực, càng phải khách quan để hoàn thành nhiệm vụ của mình. Nói chuyện với bà con trong khu phố phải dựa vào uy tín, dựa vào niềm tin từ những hành động thiết thực.

Công việc khó khăn nhất có lẽ là trách nhiệm thu các loại phí của địa phương, người ta thường nhạy cảm khi đề cập đến tiền. Nhưng với chú Viên, việc thu đúng và đủ các loại phí ấy không quá khó khăn, bởi nghệ thuật nằm ở chỗ biết lựa đúng thời gian và địa điểm, với từng nhà, từng hoàn cảnh phải có cách làm riêng. Thế nhưng đôi khi lại có “tai nạn nghề nghiệp”, ví như việc làm đường, có vết nứt trước nhà dân, xử lí phải dựa vào đội thi công nhưng dân bức xúc thì họ còn nói: “Lấy tiền thì thấy có mặt, lúc có việc kêu thì cứ hẹn tới hẹn lui”. Tôi hỏi chú: “Lúc đó chú có nản không?” Chú cười thật hiền bảo: “Quen rồi, mình biết họ nói vậy chỉ vì tức giận. Càng như thế mình càng phải nhẹ nhàng giải thích cho bà con hiểu. Có thể nói như là “mềm nắn, rắn buông”. Mình quen rồi, đừng nên để bà con thấy tổ trưởng là sợ, thấy mình bấm chuông là bực dọc.” Muốn làm gì phải biết lựa thời cơ, ví như thu tiền thì cần đợi dịp 30/4 được thưởng hay những khi người dân thoải mái về kinh tế, không làm họ thấy bắt buộc họ một cách quá đáng.

Đối với chú Viên, Bác Hồ như một vị bồ tát. Chú học được nơi Bác lòng từ tâm và lòng nhân ái với nhân dân. Làm việc thì phải hết lòng đặt lợi ích của người dân lên hàng đầu. Một tổ trưởng nhỏ thì làm việc nhỏ, chú luôn nhớ phải dành mọi quyền lợi cho người dân. Khi có quyền lợi gì cho người cao tuổi, các học bổng dành cho học sinh nghèo, hỗ trợ dành cho người nghèo chú đều nhanh chóng hướng dẫn để người dân hưởng đủ quyền lợi. Không để cho người dân bị thiệt thòi,uy tín xây dựng là dựa vào những hành động thực tế. Bản thân chú luôn gương mẫu trong mọi việc, chấp hành tốt các chính sách của Đảng và nhà nước. Đặc biệt, người tổ trưởng cũng như nhà tâm lí, đứng ra hòa giải những xích mích của bà con khu phố. Có những khi chỉ vì một nhành cây bắt sang nhà bên cạnh mà hàng xóm không vừa lòng với nhau. Chú lại đứng ra làm trung gian thì mọi thứ đều tốt đẹp, có những việc cần những cầu nối như thế. Và với chú “bán anh em xa mua làng giềng gần”, hàng xóm tối lửa tắt đèn có nhau, môi trường sống lành mạnh sẽ làm cho con người thư thái hơn.

Theo chú, học tập và làm việc theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là làm những điều nhỏ nhặt góp thành điều to lớn. Mỗi cá nhân cố gắng làm một việc tốt nhỏ thì xã hội sẽ có những việc tốt lớn. Một người sống hạnh phúc hơn là một mảng màu tươi sáng hơn cho xã hội còn lắm những bất công. Việc làm tâm đắc nhất của chú là giúp đỡ người nghèo, làm cho cuộc sống cuả mọi người khấm khá hơn. Trong khu phố của chú có những trường hợp rất đáng thương. Có gia đình hoàn cảnh bi đát, cha mất sớm, mẹ bệnh tật không lao động được. Ông bà già yếu hoàn toàn phụ thuộc vào người con. Bất hạnh nhất là khi lao động chính qua đời, gia đình không đủ tài chính chôn cất. Cảm thương với hoàn cảnh này, chú đã vận động đóng góp, bỏ tiền riêng lo ma chay. Không chỉ một lần mà đến khi người bà mất, chú cũng dang tay giúp đỡ. Những ngày đám chú ở đó suốt ngày đêm để kịp thời giúp đỡ. Giúp thì giúp tận tụy nhưng chú không mong người đó trả ơn, chỉ mong họ sống thật tốt. Thấy niềm vui của bà con sống chung quanh chú coi như mình đã được đền đáp xứng đáng. Tâm sự về công việc, chú chỉ mong mình sẽ được tạo điều kiện tốt hơn, được có cơ hội để phục vụ nhân dân. Mong sẽ có một ngày người tổ trưởng trở thành nhân tố cần thiết mà khi người dân gặp khó khăn sẽ tìm đến.

“Sống trong đời sống cần có một tấm lòng…”- cảm ơn đời đã góp những ý thật tươi, những bông hoa thật đẹp như chú. Cuộc sống đôi khi chẳng cần những thứ vĩ đại mới là hoàn hảo. Bình dị thế đấy nhưng việc làm của chú lại là minh chứng tiêu biểu cho những người con Bác Hồ. Mong rằng sẽ có những điều tốt đẹp nhất đến với chú.