Đến thăm trường tiểu học Chương Dương trong buổi chiều, ấn tượng đầu tiên khiến tôi cảm thấy thích thú là khuôn viên của trường tuy không lớn nhưng cấu trúc ấm cúng như một ngôi nhà chung, các dãy lớp khang trang, sạch đẹp. Ngắm nhìn các em học sinh nghiêm túc xếp hàng vào lớp với sự hướng dẫn của thầy cô, tôi đã thực sự cảm nhận được vai trò của môi trường sư phạm đối với sự hình thành tính cách và kỹ năng sống cho học sinh độ tuổi tiểu học quan trọng như thế nào. Cơ duyên đã đưa tôi gặp được cô Nguyễn Thị Minh Thu và hiểu hơn về cái nghề ba mươi bốn năm nay cô từng gắn bó, từ lúc bắt đầu câu chuyện vào nghề giáo ở tuổi 18…

Cô tốt nghiệp từ trường Đại học Sư phạm TPHCM và Đại học Sài Gòn, ra nhận công tác tại trường tiểu học Chương Dương, phường Cầu Kho, Q1, TPHCM.

Ngay từ buổi đầu ra trường, lòng yêu nghề, bầu nhiệt huyết của tuổi trẻ cùng những kiến thức tiếp thu được ở giảng đường sư phạm và thực tiễn cuộc sống, cô giáo Nguyễn Thị Minh Thu đã giành hết cho những cô cậu học trò yêu quý của mình. Cô luôn kiên trì, nhẫn nại nỗ lực tìm tòi phương pháp mới sinh động, có hiệu quả để vận dụng vào việc giảng dạy sao cho học sinh tiếp thu bài, hiểu bài một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất.

Tục ngữ có câu: “Có công mài sắt có ngày nên kim”, chẳng phải đợi lâu, từ nhiều năm nay, những lớp học trò do cô “nhào nặn” đã giành được nhiều thành tích cao trong học tập. Những lớp do cô chủ nhiệm, chất lượng cuối năm đều đạt 100% giỏi và đều có học sinh thủ khoa tốt nghiệp. Những thành tích nổi bật của các em học sinh là tiêu chí, thước đo thể hiện sự nỗ lực, cố gắng cũng như nghiệp vụ sư phạm của cô Minh Thu. Đồng thời cũng phần nào khẳng định chất lượng giáo dục của tập thể cán bộ, giáo viên trường tiểu học Chương Dương. Được biết cô còn đạt các thành tích tiêu biểu là Chiến sĩ thi đua cấp cơ sở, chiến sĩ thi đua cấp Thành phố và còn được trao tặng các bằng khen của sở giáo dục và đào tạo của Thành phố, ngoài ra cô còn là Đảng viên tiêu biểu trong nhiều năm liền.

Để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, cô luôn tích cực tham gia các cuộc vận động tuyên truyền, xây dựng chuẩn mực đạo đức lối sống, tác phong làm việc, gương mẫu đi trước làm trước, chịu trách nhiệm trước tập thể. Cô đã tâm sự với tôi rằng: “ Đối với cô, Bác như một người cha. Cô học tập ở Bác tính giản dị, gọn gàng và kỉ luật”. Đó cũng là điều cô tâm đắc và sống hết mình, vận dụng nó thật cụ thể trong việc dạy dỗ học trò. Cô nói: “Để thực hiện có hiệu quả việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, bản thân tôi luôn xác định trước hết mình phải là người đi đầu để các em học sinh noi theo. Đồng thời trong các tiết dạy thường xuyên lồng ghép giáo dục tấm gương đạo đức Bác Hồ và những tấm gương thực tế ở nhà trường và địa phương để học trò nhận thức được sâu sắc hơn”.

Buổi nói chuyện của chúng tôi dường như sợ có hồi kết, cô chia sẻ rất nhiều nỗi niềm của một người đưa đò thầm lặng. Ba mươi bốn năm qua lẽ là có những chuyến đò sang sông rồi thành công với vùng trời rộng. Còn cô vẫn cứ ngày qua ngày bên trang giáo án, bên lứa học trò cô gọi đó là niềm say mê. Kỉ niệm chiều hôm ấy gặp cô có thể cũng là duyên, tôi nghĩ cô đã “tiếp sức” cho hình ảnh Bác trong tôi càng thêm vĩ đại nhưng thật gần gũi. Dạy tôi học cách biết sống với say mê, giản dị và đặc biệt là “Làm đúng với việc, làm đúng với người, làm đúng với tâm”…

Thời gian có thể làm cho mái tóc này bạc nhưng đối với cô Minh Thu tận tâm với nghề giáo là tâm nguyện cả đời. Cô là gương sáng, gương điển hình tiêu biểu cho những “thợ rèn người cần mẫn” của sự nghiệp giáo dục, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Dù mỗi ngày phía thế giới bên ngoài có nhiều thay đổi nhưng trong một nền giáo dục luôn luôn cần có những người thầy như vậy, lặng lẽ làm gương sáng cho đời. Thế hệ trẻ hôm nay ngoài việc luôn trau dồi kiến thức, còn phải dành nhiều thời gian để “tự rèn” mình không ngừng nghỉ từ những việc nhỏ nhất, như cô Minh Thu đã làm suốt ba mươi bốn năm nay. Dặn lòng rằng hãy tự vươn lên và phải sống xứng đáng với Bác.

Trong tất cả các nghề, nghề giáo là nghề thiêng liêng nhất. Sự nghiệp trồng người của cả dân tộc ta, của đất nước ta đều trông cậy vào những giáo viên như cô Minh Thu đây. Buổi chiều gặp gỡ với cô khép lại nhưng đong đầy trong tâm trí tôi lời nhắn nhủ của cô đến với thế hệ trẻ. Đây cũng là thông điệp mà trong những năm qua, cô luôn khắc ghi trong cuộc sống của mình.

“Kiên trì và nhẫn nại,

Không chịu lùi một phân”

Quan niệm “mỗi ngày một việc thiện” giúp cô Vũ Ngọc Ảnh từ một cô giáo xóa mù chữ và bổ túc văn hóa phường Cầu Kho trở thành bông hoa “Dân vận khéo” tiêu biểu của phường Cầu Kho. Cô không chỉ dạy hay, công tác giỏi mà hơn 30 năm qua, bông hoa ấy chưa từng ngơi nghỉ, dù làm việc gì cô cũng phải đi đến cuối cùng của kết quả.

Hơn 30 năm “khuyến học”

“Cô già rồi, còn gì để viết nữa đâu con” là câu nói cô Vũ Ngọc Ảnh – Nguyên Phó Chủ tịch Hội khuyến học, chi hội trưởng chi hội Khuyến học khu phố 6 phường Cầu Kho, cứ lặp đi lặp lại với người viết trong suốt buổi trò chuyện. Lật mở từng tấm hình, cô Ảnh kể lại từng ngày công tác ở phường Cầu Kho khi mới 18 tuổi. Trong những ngày hừng hực tuổi trẻ, luôn mong muốn đóng góp, xây dựng đất nước, cô nhận được “lệnh” làm việc ở một vị trí “vừa khó vừa mới” mà cô vẫn nhớ như in ngày 1/8/1980, cô trở thành giáo viên chuyên trách xóa mù chữ, bổ túc văn hóa rồi sau vị trí này đổi thành giáo viên chuyên trách phổ cập giáo dục cấp 1, cấp 2, cấp 3. Ngoài công tác chuyên môn, cô kiêm luôn nhiệm vụ “lùng bắt” những học trò trốn học, bỏ thi.

Những vất vả như “Phải đi kiểm tra từng lớp, đến tận gần 10 giờ đêm mới được về ăn cơm, hay từng có người vứt ống chích vào bụi cây của trường, cô phải là người đích thân đi kiểm tra từng lớp, từng học sinh vì sợ các em nghiện ngập” kể lại thì dễ nhưng lúc đó có biết bao rào cản. Những tâm huyết, nỗ lực của cô dành cho các em học sinh đã được đền đáp bằng kết quả phổ cập giáo dục năm 1996, cả phường đã hoàn thành chương trình xóa mù chữ sau 16 năm cô công tác. Đây cũng là một trong những niềm vui, động lực đầu tiên để cô tiếp tục dấn thân vào nhiều hoạt động.

Đến năm 2000, khi phường Cầu Kho thành lập “Hội Khuyến học” – vì còn là một cái tên xa lạ với nhiều người nên vận động tài chính trở thành thách thức với cô Ảnh. Trong khi những cái tên quen thuộc như “Hội Chữ thập đỏ”, “Hội Phụ nữ” dễ được hỗ trợ thì ai cũng e ngại một cái Hội quá mới vì nhiều người chưa biết đến. Và chính cô phải trực tiếp đi giải thích, vận động từng người trong phường, mạnh dạn sang quận khác để tìm mạnh thường quân, liên hệ với bạn bè ở nước ngoài để tìm nguồn tài chính ổn định cho hội Khuyến học.

Hơn 30 năm qua, dù nhắc lại chỉ là vài chữ quá khứ nhưng đó từng là một hành trình dài với cô Ảnh. Trên con đường giúp mọi người đi tìm tri thức có không ít khó khăn nhưng cô lại nghĩ: “Xin được gạo thì cho gạo, xin được giấy viết thì cho giấy viết, làm sao để các em không phải suy nghĩ, các em vui vẻ đến lớp học là cô thấy vui lắm rồi”. Cô không xem đó là khó khăn, thiệt thòi khi công tác ở một vị trí khó mà đó việc cần làm. Và để rồi sau đó là những kỉ niệm đẹp mà không phải ai cũng có cơ hội trải qua.

Những nỗ lực đẩy mạnh hoạt động trong khu phố, trong phường, trong quận của cô một phần cũng bắt nguồn từ những ngày lên chùa. Từng có gần hai năm làm thiện nguyện như nhiều Phật tử khác, đến một ngày trong khu phố có người mất mà không có tiền chôn cất đã làm cô giật mình. Tự ngẫm: “Tại sao phải làm thiện nguyện xa xôi, ngay ở chính nơi mình sống đã có nhiều người cần giúp lắm rồi” và chiêm nghiệm: “Chùa không phải ở đâu xa, mà ở ngay chính đây, trong tâm mỗi người, trong chính khu phố này”. Suy nghĩ thay đổi, cô càng năng nổ thêm trong nhiều hoạt động giáo dục, dạy nghề cho chị em phụ nữ để phát triển kinh tế, động viên, hỗ trợ các em học sinh trong khu phố. Cứ như vậy nhiều sáng kiến mới ra đời và đạt hiệu quả cao ở chính nơi cô Ảnh sống và làm việc mỗi ngày.

Năm 2006, trong hoạt động “Gia đình Khuyến học”, cô Ảnh lại tiếp tục vận động bà con khen thưởng cho những học sinh giỏi trong phường, để các em có nhiều nỗ lực hơn thay vì chỉ học “nhàn nhàn” mà vẫn có tiền hỗ trợ mỗi tháng. Cô không chỉ dừng lại ở việc xóa mù chữ, giúp các em được “có học”, mà còn mong muốn các em tiến tới đam mê học để thành người có ích trong gia đình trước rồi mới ra ngoài xã hội. Có phụ huynh từng nói với cô: “Học hay không kệ nó, cô quan tâm chi cho mệt”. Cô không sợ trở ngại về vật chất vì mình có thể vượt qua hết nhưng những quan niệm, suy nghĩ hời hợt là khó thay đổi nhất. Song, cô chưa bao giờ bỏ cuộc, tiếp tục đối mặt với những thách thức, mà theo cô đó còn là những cơ hội mới.

Nghỉ hưu “tất bật”

Vì lý do sức khỏe, năm 2012 cô đã từ chức nhiều vị trí công tác, thu hẹp phạm vi hoạt động về khu phố, câu lạc bộ người cao tuổi, “Ngôi nhà vui khỏe” dù chỉ hoạt động trong phạm vi nhỏ nhưng cô luôn cố gắng làm tốt làm những việc được tin tưởng, giao phó. Khi được hỏi về tình trạng sức khỏe, cô không đề cập nhiều. Dường như cô muốn mọi người nhìn vào hiệu quả làm việc hơn là dùng số tuổi, sức khỏe làm thước đo những việc cô làm mỗi ngày.

Hiện nay, cô vừa hoàn thành quy chế “Gia đình hiếu học” để chuẩn bị ra mắt câu lạc bộ ý nghĩa này. Cô khoe: “Điểm mới của quy chế là có nhiều thay đổi tiến bộ: hồi xưa cha mẹ con cái đều phải học văn hóa, nay không còn cứng nhắc vậy nữa. Cô nghĩ hiếu học không chỉ là học văn hóa mà còn là học lao động giỏi: trồng lúa cũng được, buôn bán cũng được nhưng phải không ngừng nâng cao tay nghề, chuyên môn, cũng như không cho con cái bỏ học, vi phạm pháp luật, tệ nạn xã hội”.

Nhắc đến những trăn trở khi nghỉ hưu. Nhỏ giọng, cô tâm sự: “Muốn đề xuất mở các lớp Anh văn giao tiếp cho người bận rộn, lớp xóa mù vi tính, lớp tập yoga cho người cao tuổi mà chưa được”. Theo cô dù là thanh niên hay cao niên, càng lớn tuổi thì càng phải học hỏi thêm để đừng bị “cũ” thì sống mỗi ngày mới thấy vui và ý nghĩa vì chính Bác Hồ cũng từng nói: “Tôi năm nay 71 tuổi, ngày nào cũng phải học…Không học thì không theo kịp, công việc nó sẽ gạt mình lại phía sau…”. Cô cũng tiết lộ một “ước mơ lớn” của mình: “Còn một việc chưa làm được nữa là cô muốn xin được tiếp xúc với các em tiểu học trong khu vực, mỗi tháng một lần thôi, hướng dẫn các em viết ra giấy những việc tốt đã làm trong một tháng rồi cô sẽ thu lại để các em có động lực giúp ông bà, cha mẹ trong cuộc sống hằng ngày, để có cái mà khoe lên giấy với cô. Dù là làm không công, cô cũng khao khát được làm”.

Cách đây nhiều năm, cô Ảnh được trao tặng “Điển hình Dân vận khéo” vì những sáng kiến và hoàn thành hiệu quả trong thời gian công tác. Nói về những sáng kiến, cô cho biết: “Mình phải nắm được hướng đi của Hội Khuyến học Thành phố, rồi sau đó tự mình phải lựa chọn cách thức nào là phù hợp với địa bàn, chứ nếu làm rập khuôn, máy móc thì khó mà thành công lắm”. Hoạt động mang đến tiếng vang lớn nhất chính là đề xuất nuôi heo đất gây quỹ – phường Cầu Kho là một trong những đơn vị sáng tạo và tiên phong. Bằng nhiều nỗ lực vận động, cô Ảnh đã có được nguồn quỹ lâu dài cho Hội Khuyến học phường lẫn tổ chức “Gia đình Khuyến học” trong khu vực. Sau đó, cả hai mô hình này đều được nhân rộng sang nhiều phường, quận lân cận.

Dù bản thân không mưu cầu nhưng nhiều bằng khen chứng nhận đến với cô không ngừng. Những thành quả của cô lần lượt lên bảng tin quận 1 và các báo lớn như Sài Gòn Giải Phóng, Thanh Niên, Tuổi Trẻ, Phụ Nữ Thành phố… Hỏi về bằng khen tự hào nhất, cô nói ngay mà không cần phải nghĩ: “Có lẽ là lần được đại diện quận 1 đi thắp nhang cho Bác Hồ cô khóc và hứa với Bác sẽ noi gương Bác mãi mãi”. Cô thường dạy con, cháu phải sống theo lời Bác dạy, bất cứ ai biết cô đều thấy rõ những việc cô làm, cách cô sống chính là học tập theo gương Bác Hồ. Làm việc tốt trước hết là không mưu cầu danh lợi, cô làm vì thấy bản thân có trách nhiệm mà chính cô cũng không ngờ những việc làm đó lại trở thành niềm vui sống mỗi ngày.

Khi nhắc về 30 năm công tác ở phường Cầu Kho, cô Ảnh không nghĩ có việc nào là khó khăn nhất mà “cái nào cũng khó khăn hết quan trọng là mình có quyết tâm hay không”. Nhờ đó mà cô có thêm không ít kinh nghiệm, rèn luyện thêm tính kiên trì, nhẫn nại. Vừa nói, cô vừa vấn lại mái tóc dày đã điểm bạc, giọng hóm hỉnh: “việc tốt không chỉ là phải làm những việc lớn lao”. Cô tâm niệm làm công tác khuyến học cũng như mình đi chùa, “mỗi ngày làm một việc thiện”, nhìn các em học sinh và phụ huynh vui là mình vui rồi. Làm công tác khuyến học phải có 5 chữ T: “Có Tâm, có Trí, có Tầm, có Tín nhiệm và có Thời gian”.

Tôi gặp bác Hồ Tấn Đãi- Chi hội trưởng Chi hội Khuyến học khu phố 3 vào một buổi chiều tháng 5, khi cả nước đang hướng tới chào mừng 125 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh- vị Cha già kính yêu của dân tộc. Người không chỉ dẫn dắt Đảng và nhân dân ta đi đến hòa bình, độc lập, thống nhất đất nước, mà còn để lại một kho tàng đồ sộ những tấm gương đạo đức sáng ngời. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đã trở thành kim chỉ nam cho mỗi một người dân Việt Nam rèn luyện đạọ đức, hoàn thiện bản thân. Và bác Đãi, người trong suốt bao nhiêu năm qua đã cống hiến không mệt mỏi cho sự phát triển của địa phương mình, khiến tôi kính phục hơn cả về việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh suốt cuộc đời.

Bắt đầu tham gia vào Ban điều hành Tổ dân phố từ năm 1977, về sau làm Phó ban điều hành khu phố, Trưởng ban Mặt trận khu phố từ năm 2000 và Phó ban vận động khu dân cư, đến nay bác Đãi đã có 38 năm cống hiến miệt mài cho địa phương mình sinh sống. Làm vai trò cầu nối giữa chính quyền và Nhân dân, người cán bộ dân phố từ thuở ban đầu vẫn còn nhiều bỡ ngỡ. Tuy nhiên, nhờ tình thương mến của bà con trong khu phố, nhờ sự nhiệt tình, vui thích trong công việc, khó khăn nào cũng vượt qua, dần dần còn có nhiều sáng kiến để công việc được nhanh hơn, tốt hơn. Bác Đãi không chia sẻ nhiều với tôi về những khó khăn của mình trong suốt quá trình công tác, bởi vì với bác, khó khăn nào cũng không làm vơi bớt đi sự hết mình của bác trong công việc, và bác luôn tìm thấy niềm vui khi giúp đỡ được mọi người, nên rồi cũng từng bước từng bước đi qua hết từ khó khăn này đến khó khăn khác, hoàn thành xuất sắc công việc của mình.

Một trong những điều mà bác Đãi tâm đắc nhất và học tập được từ tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh chính là học tập suốt đời. Bác chia sẻ: “Không ai lớn lên là đã giỏi hết mà phải học, học thì có nhiều cách, và phải học suốt đời. Lấy tự học làm cốt, học ở thầy, ở bạn, ở công việc của mình hoặc học ở ngoài đời. Nếu mà học đc thì sẽ giúp cho mình rất nhiều, vì nếu một ngày không tiếp xúc, không học thì bản thân sẽ bị lạc hậu, tụt lại phía sau mọi người. Có thể nói là những cái gì mới với ngày nay nhưng sẽ cũ trong ngày mai, nếu ko cập nhật thì sẽ ko theo kịp đà tiến hóa”. Chính vì vậy, bác không chỉ tự tìm hiểu, tự học để nâng cao tri thức cho bản thân mình, mà còn muốn truyền sự ham học hỏi, hiếu học sang những người xung quanh, nhất là các em học sinh, những mầm non tương lai của đất nước. Bằng công việc của mình là Chi hội trưởng Chi hội Khuyến học, bác đã có những đóng góp vào công việc khuyến học, khuyến tài của khu phố. Nói về công việc của mình, bác Đãi cho biết: “Hội khuyến học sẽ chăm lo học bổng cho các học sinh giỏi nhưng thuộc diện gia đình khó khăn, để các em đó không phải bỏ dỡ việc học giữa chừng. Hằng năm khu phố có từ 5 đến 8 suất, bình quân mỗi suất từ bảy trăm đến một triệu đồng. Ngoài ra còn khen thưởng những em học sinh giỏi những quyển vở trắng, một năm khu phố 3 được khoảng hơn 100 em, hoặc những em đạt giải cấp quận, cấp thành phố thì mình sẽ khen thưởng thêm bằng tiền để các em có thêm động lực học tốt”. Trong thời gian đầu mới tiếp nhận Chi hội Khuyến học, số tiền trong quỹ cũng không còn nhiều, bác Đãi phải đi vận động những nguồn kinh phí từ mạnh thường quân, “việc vận động tài trợ luôn là công việc khó khăn, nếu như không thật tâm, kiên trì, có sự chuẩn bị tốt thì sẽ thất bại. Ví dụ như có 4, 5 vị mạnh thường quân có thể giúp mình, nhưng mình phải tới giờ nào và tới thì trình bày những gì, nói làm sao cho người ta thấy việc của mình là hay, là tốt, để người ta giúp đỡ cho công việc khuyến học của khu phố. Vì nếu không có kinh phí thì thật sự rất khó để khen thưởng, để trao học bổng”. Tuy khó khăn là như vậy, nhưng bằng cái tâm, sự nhiệt tình và công việc ý nghĩa của bác làm cho các vị mạnh thường quân, người dân trong khu phố tin tưởng, đóng góp bằng nhiều hình thức, với bất kỳ ai đóng góp, dù nhiều hay ít, bác Đãi đều trân trong cảm ơn, ghi lại vào sổ sách rõ ràng. Nhờ vậy mà từ khi nhận nhiệm vụ từ năm 2007 đến nay, Chi hội Khuyến học của bác luôn có sự ủng hộ của mọi người trong khu phố, duy trì sự hoạt động ổn định, góp phần vào công việc khuyến học, khuyến tài cho thành phố. Nói về sự đóng góp của mình, bác lại khiêm tốn cho rằng không có gì là quá lớn lao, bởi vì theo bác việc khuyến học là nền tảng cốt lõi để làm bước tiến nâng cao dân trí, giúp những em học sinh trong gia đình kinh tế không được thuận lợi lắm điều kiện yên tâm học tốt. Trình độ văn hóa được nâng cao, trưởng thành có chuyên môn, việc làm tốt, cuộc sống được nâng cao cũng sẽ kéo theo sự phát triển của xã hội. Do đó việc khuyến học, khuyến tài là nghĩa cử, là công việc rất có ý nghĩa. Chính vì thế, bác Đãi đã gắn bó với công việc này với mong muốn những em học sinh giỏi trong khu phố, tới một ngày nào đó sẽ noi gương mình làm công việc hữu ích như thế cho địa phương. Bác không chỉ đang ra sức mình cống hiến trong hôm nay, mà còn nhiệt tâm vun xới để có những thành quả tốt đẹp trong ngày mai.

Bao nhiêu năm gắn bó với công việc bằng cái tâm trong sáng không vụ lợi, bằng việc giúp đỡ người khác bằng niềm vui, cống hiến hết mình cho địa phương, cho người dân khu phố; bác Đãi không chỉ ngày càng làm đẹp thêm nhân cách của mình mà còn truyền đi sự nhiệt tâm của mình đến với mọi người, trước hết là những thành viên trong gia đình bác. Cô Nguyệt, vợ bác Đãi là thành viên Hội chữ thập đỏ khu phố, có một bề dày đóng góp năng nổ cho hội chữ thập đỏ và dân số khu phố, được nhiều bằng khen, giấy khen các cấp. Nhưng với cô, việc làm của mình là vì niềm vui, vì giúp đỡ được cho mọi người, và sự thương mến, yêu quý của người dân khu phố mới là điều quý giá hơn cả, chứ làm việc không phải vì lợi ích hay chỉ để được khen thưởng. Hai bác có năm người con, ai cũng nên người, thành đạt, miệt mài góp sức mình trong sự nghiệp phát triển đất nước. Có lẽ việc làm ý nghĩa của hai bác luôn là tấm gương để các con của mình học tập và noi theo.

Ở tuổi sáu mươi chín, nhưng bác Đãi vẫn còn rất khỏe và vẫn miệt mài với công việc của mình, bởi vì với bác, còn sức khỏe là còn làm, còn cống hiến. Là một võ sư Vovinam, bác luôn thấm nhuần tinh thần võ đạo “sống cho mình, sống là phải nhiệt tâm, đủ bản lĩnh, sức mạnh và phải sống cho người khác, để cho người khác sống”, đó cũng chính là câu nói tóm tắt đầy đủ nhất về sứ vụ làm người của bác Đãi trong nhiều năm qua. Điều đáng quý nhất ở bác chính là bác không chỉ sống đẹp, mà còn đem tinh thần của mình truyền đi xung quanh, để cho ngày càng nhiều người như bác, ngày càng nhiều những công dân tốt giúp ích cho đời. Cho đến tận hôm nay, sau gần 40 năm đem toàn bộ tình cảm, sức lực của mình vào sự phát triển của địa phương, bác vẫn sống một cách vô cùng ý nghĩa, vẫn ngày ngày mang niềm vui đến cho mình và cho mọi người, vẫn ngày ngày “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình” (Tố Hữu)

Cuộc sống vốn dĩ muôn hình vạn trạng và thường để thích nghi với nó người ta dễ đánh mất bản thân. Tôi đã gặp rất nhiều người như thế và từng nghĩ nếu muốn sống mà vươn lên cao thì buộc phải giả dối một chút, bề ngoài một chút. Suy nghĩ đó thật sự chỉ thay đổi đến khi tôi gặp chị Nguyễn Thị Tuyết Vân- trưởng ban công tác mặt trận khu phố 2 phường Cầu Kho. Cuộc gặp chẳng lâu nhưng đủ để tôi cảm nhận sức hút từ sự thẳng thắn và tấm lòng vàng mà chị dành cho cuộc sống này.

Lúc sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Những gương người tốt, làm việc tốt muôn hình muôn vẻ là vật liệu quý để các chú xây dựng con người. Lấy gương tốt trong quần chúng nhân dân và cán bộ, đảng viên để giáo dục lẫn nhau là một phương pháp lấy quần chúng giáo dục quần chúng rất sinh động và có sức thuyết phục rất lớn. Đó cũng là cách thực hành đường lối quần chúng trong công tác giáo dục”. Người còn căn dặn thêm: “Lấy gương người tốt, việc tốt có thật trong nhân dân và cán bộ, đảng viên ta mà giáo dục lẫn nhau, đó chính là một cách tuyên truyền, giáo dục Chủ nghĩa Mác-Lê nin thiết thực nhất”.

Thật vậy, những hành động thực tế tốt đẹp, mang lại ích lợi cho nhân dân mạnh hơn cả trăm ngàn lời nói hoa mĩ. Chị Vân hiểu và luôn cố gắng để thực hiện những điều Bác dạy một cách xác thực nhất.

Chị út Vân sinh ra trong một gia đình có 6 người anh em, nối nghiệp cha vẽ và in lụa. Niềm hạnh phúc riêng mình chị dựng xây là cha mẹ già, cả cuộc đời chăm sóc cho họ. Giờ đây khi cha mẹ già khuất bóng, niềm vui với em cháu lại giúp chị vui tươi mỗi ngày. Chị bảo: “Nhà này thương nhất là dâu rể yêu thương nhau lắm, ai cũng sợ chị buồn, ai cũng sẵn sàng chăm sóc chị. Mình thương cháu thì nó thương mình”. Hầu hết thời gian ban ngày chị dành cho công tác xã hội, gắng đem lại niềm hạnh phúc cho mọi người xung quanh.

Kể về công tác của mình, chị không thể dứt ra được với niềm đam mê bất tận. Nào là chăm lo người nghèo ở địa phương, trưởng ban mặt trận, cộng tác viên dân số, tổ tự quản giảm nghèo, hòa giải viên,… Nghe liệt kê thế tôi cũng thấy số lượng công việc như một quả núi chồng chất lên đôi vai người phụ nữ nhỏ bé này, buộc miệng hỏi: “Chắc mệt lắm chị nhỉ?”. Chị cười hiền bảo: “Mệt nhưng mà vui lắm. Người ta tin tưởng thì người ta mới đến mình, người ta mới cần mình. Yêu thích thì vẫn làm, làm một cách tự nguyện. Hạnh phúc của người ta là hạnh phúc của bản thân mình.”

Những ngày đầu tham gia công tác, khó khăn chồng khó khăn, không dễ để quyên góp cho người nghèo, học sinh khó khăn. Mạnh thường quân thì nhiều nhưng họ thường không quá tin tưởng vào các cuộc quyên góp, cần thì họ đến thẳng người cần giúp. Nhưng bằng sự thẳng thắn, sử dụng tiền đúng người đúng việc, chứng minh tài trợ luôn đúng đến tay người cần thiết chị Vân nay đã tạo được một uy tín vững chắc để nhân rộng các mô hình giúp đỡ người dân địa phương. Cách làm của chị Vân là không để tiền tồn, khoản nào dứt điểm khoản ấy. Để cho những mạnh thường quân thấy đóng góp của mình đã có hiệu quả ngay. Khi nào cần dễ quyên góp, tấm lòng tốt trong xã hội này còn rất nhiều. Đó mới là nguồn quỹ dồi dào cho hoạt động thiện nguyện chứ không phải để dư mỗi năm mỗi ít, để dồn lại thì mạnh thường quân họ không thấy việc làm, dễ mất đi lòng tin.

Hàng tháng, 12 hộ nghèo trong khu phố sẽ nhận được 5 kg gạo. Chị luôn cố gắng mua loại gạo ngon để “lỡ họ hết tiền có ăn cơm chan nước mắm, nước tương cũng thấy ngon”. Thấu hiểu đến tận cùng như vậy thì không thể có tấm lòng nào đáng yêu hơn thế. Chẳng phải sự ban ơn cho bất kì ai mà là đặt bản thân vào địa vị của họ. Có những khi người nghèo đến với chị, tặng món quà quê chị chẳng dám nhận, giá trị với mình thì không lớn nhưng với người nghèo đó có thể là cả một gia sản. Nhiều khi chị bảo “thôi coi như mua hộ chị Vân” rồi góp lại tiền cho món quà. Người nghèo họ dễ tủi thân nên mình càng phải nhẹ nhàng, càng phải dành tình thương mà đối đãi.

Công tác tuyên truyền kế hoạch hóa gia đình cũng không hề dễ dàng. Nhiều người dân vẫn tin rằng sinh con có thể giải hạn, họ mê tín để rồi đã nghèo lại càng nghèo hơn nữa. Gặp tình trạng này thì càng phải uyển chuyển trong mọi tình huống, khuyên giải và giáo dục tế nhị. Có những đêm 1 hay 2 giờ sáng, chị Vân lại giật mình thức giấc bởi tiếng kêu cứu của chị em hàng xóm bị chồng bạo hành. Chị lại đến với họ, chân thành khuyên giải để hàn gắn vết rạn gia đình. “Giờ mình rành các thủ tục hành chính lắm, các bệnh viện nào tốt mình cũng biết luôn. Nhờ người dân đó, nhờ nghề dạy nghề, muốn giúp người ta thì mình phải gắng mà học hỏi”. Sự tận tụy đó đã được bà con khu phố ghi nhận để giờ đây khi có việc ai cũng nói: “Đến cô Vân, cô Vân giải quyết có lí có tình”. Đây là phần thưởng đáng giá nhất mà chị Vân nhận về cho riêng mình.

Với các cán bộ công chức trong Ủy ban phường, chị Vân luôn xem họ như những người anh em. Khi có khuyết điểm chị sẵn sàng góp ý phê bình thẳng thắn. Có như vậy mọi người mới nhận ra điểm sai, xã hội sẽ tốt đẹp hơn.

“Làm việc chẳng cần số lượng, chẳng thích thành tích, chỉ cần chất lượng tốt, cần đến thực tế”. Đó chính là phương châm của chị Vân trong mọi công tác mình tham gia. Vâng, cảm ơn chị về cuộc gặp gỡ để tôi biết yêu cuộc sống, yêu những con người vẫn còn đối xử chân tình với nhau xiết bao.